22. Berkel-Enschot (gemeente Tilburg)

Sint-Willibrorduskerk, Berkel.

Willibrordus, 1501
Dm: 94 cm
Hm: 80 cm
Toon: gis
O.r.nr. 6 C 38 P

Gieters: Willem en Jaspar Moer

In de toren van de Sint-Willibrorduskerk hangen twee klokken van de gebroeders Moer. De Willibrordus uit 1501 en de Mariaklok die door Jaspar in 1524 is gegoten. Door allerlei misverstanden en onderzoek dat in archieven en niet ter plekke plaatsvond, werden veel gegevens niet correct weergegeven. Frater Getulius Arts legde de nadruk op de klankanalyse en noemt geen sierranden, priesterstudenten van het Diocesaan Bouwbureau lazen het opschrift niet juist en de historische commissie van de Nederlandse Klokkenspel Vereniging was niet volledig. Op de lijsten die in de Tweede Wereldoorlog werden gehanteerd, staan onjuiste jaartallen, zodat de gegevens in de literatuur nooit overeenkomen; slechts onderzoek in de toren en het vergelijken van materiaal kon uitsluitsel geven.
De Willibrordusklok heeft vrijwel alle kenmerken van de werkstukken van de gebroeders Moer: gladde kroonarmen en een vrij rechte schouder, boven het opschrift een gotische driepas met kruisbloemen en aan de onderzijde een sierrand met fleurs de lis. De decoratie is te vergelijken met de klok van Netersel (1529, cat. 79) die door Jaspar werd gegoten. Alleen de rand waarin de letters staan, is hier iets hoger, waardoor de totale versiering groter lijkt. Het opschrift in gotische minuskels begint met een leliekruis dat tussen vijfbladige rozetten is geplaatst. Als woordscheiding is een vierkante punt gebruikt. Boven en onder het opschrift, op de faussure en de slagring zijn respectievelijk twee, vijf en drie sierringen aangebracht. Uit de onderrand van de klok ontbreekt een vrij groot, horizontaal stuk, zeker enkele centimeters hoog en 20 centimeter lang. Getulius betoogde dat de klank van de klok hier wel door wordt beïnvloed. In het verleden zal de klok vanwege het ontbrekende stuk in de slagring een kwartslag zijn gedraaid.
Bron:
Nationaal Beiaardmuseum, Asten.